ضرورت طرح مباحث مهدویت 4

 

3. بعد سیاسی

مردم پیوسته شاهد شکست مکتب‌ها و حکومت‌های مختلف در صحنه جهانی هستند که بسیاری از آنها از روی فریب و نیرنگ شکل گرفته‌اند. سالیان دراز دو ایدة غالب ـ کاپیتالیسم نمایندة اندیشه لیبرال دموکراسی غرب و کمونیسم نماینده مدّعی دفاع از حقوق کارگر بر اساس اصول دیالکتیک ـ همچون دو درنده‌ای با سلاح‌های اتمی و... جهان معاصر را تهدید کردند. این تهدید‌ها آشکارترین دلیل بر عجز و درماندگی برنامه‌ها و ایده‌های این دو مکتب بوده است. این دو تفکر اگر چه سالیان متمادی بر افکار و اندیشه سیاسی جوامع بشری تأثیر گذاشته بودند؛ ولی به مرور زمان، یکی از آنها، ناکارآمدی خود را نشان داد و به زباله‌دان تاریخ پیوست.

قدرت دوم که در مقابل کمونیسم قرار داشت، سرمست از غرورِ بی‌رقیب بودن، با نشان دادن چنگال‌های خود به جهان معاصر، خود را تنها ایدئولوژی شایسته برای رهبری، بر نظم نوین جهانی می‌داند و سعی دارد به هر شکل ممکن، هر ندای مخالفی را در سینه‌ها خفه می‌کند.

اما این خیالی بیش نیست؛ زیرا می‌توان چالش‌های لیبرال ـ دموکراسی را در جهان به راحتی مشاهده کرد. این مکتب نه تنها بشر را به ساحل نجات نرسانده؛ بلکه او را در گردابی از بحران‌های معرفتی، اخلاقی، روانی، تکنولوژی و... گرفتار کرده است که همه اینها نشان از شکست حتمی و نزدیک این امپراتوری بزرگ دارد.

حال تکلیف این بشر وامانده و سرگشته از ناکامی‌ها و شعار‌های بی‌عمل و نظاره‌گر شکست‌ها و سراب‌ها چیست؟

بشر امروزی با تجربه گذشته، عطش یک طرح و نگاه جدید به جهان هستی دارد و چیزی نمی‌تواند آن را سیراب کند، مگر طرح «مدینه فاضله مهدوی». نظریه «مهدویت»، یک نظریه جهانی است نه منطقه‌ای و این اندیشه نوین برای جهان و اداره آن برنامه و طرح بنیادین و کارساز دارد.

دنیا نیز تشنه چنین طرحی است؛ از این رو معتقدیم تنها برنامه‌ای که می‌تواند پاسخ‌گوی بشر معاصر باشد، اندیشه مهدوی است.چون مهدویت درعرصة حکومتی دارای اهدافی بلند، متعالی و ارزشی است.

روشن است که اهداف حکومت امام زمان«علیه السلام»، می‌تواند به عنوان اهداف راه‌بردی وکلان حکومت دینی مطرح شود. کسانی که در این عصر ادعای حکومت دینی دارند، باید همه مسائل حکومتی‌شان را به آرمان‌های امام زمان«علیه السلام» نزدیک کنند و سیرة آن حضرت را در ابعاد مختلف سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، قضایی... در برنامه‌های کلان خود موردنظر قرار دهند.

اگر مهدویت به خوبی تبیین شود، حرکت‌های اصلاحی در سراسر جهان به بهترین شکل روح و حیات می‌گیرد؛ چنان که انقلاب اسلامی ایران به عنوان زمینه و بستر مناسب، برای انقلاب بزرگ مهدی «علیه السلام» شکل گرفت.

4. بعد تاریخی

«مهدویت» در راستای مسألة امامت و در امتداد نبوت و خاتمیت است؛ از این رو در مرحله‌ای حساس از تاریخ آغاز شده و تا امروز ادامه یافته است و تا آخرین لحظة حیات دنیوی بشر نیز باقی خواهد بود. بنابراین چگونگی «امامت» از امام علی«علیه السلام» تا  ولی عصر«علیه السلام» و عکس العمل مسلمانان دربارة‌ امامت (به طور عام) و مهدویت (به طور خاص) و نیز حوادث تاریخی در این زمینه، می‌تواند از موضوعات مهم و حساس تاریخ اسلام به شمار آید.

مسأله مهدویت در طول تاریخ مطرح بوده است، روایات شیعه و سنی مملو از بشارات پیامبر گرامی به آمدن حضرت مهدی(عج) بوده است.(1)

موعود باوری اسلامی یا «مهدویت» نقش مؤثری درایجاد جریانات دینی ـ سیاسی در تاریخ اسلام ایفا کرده است. پنج یا شش(2) نهضت متکی به اندیشة «مهدویت» را ـ که به توفیقاتی در صحنة سیاسی و اجتماعی دست یافته‌اند ـ می‌توان از این میان بر شمرد. این چند جریان توانسته‌اند با اتکاء به گستردگی اعتقاد به آمدن «مهدی» به عنوان درهم کوبندة بساط ظالمان و ریاکاران حاکم، توده‌ها را همراه خود کنند و به مقاصد سیاسی خود دست یابند.

پیدایی و رشد این جریان‌ها ـ در طول تاریخ اسلام ـ صرف نظر از راستی یا کژی آنها – بیانگر اصالت و ریشه‌داری اندیشه مهدویت در نزد مسلمانان است.

5. بعد فرهنگی

در این قسمت وظیفه مسلمانان برای زمینه سازی و گسترش فرهنگ مهدویت و جلوگیری از انحراف،... بیان می‌شود و کار فرهنگی در عرصه مهدویت در چند محور ترسیم می‌گردد:

5 – 1. تعیین استراتژی انتظار

«استراتژی»؛ یعنی، «هنر توزیع و به کارگیری همه افراد و امکانات موجود برای نیل به هدفی کلان». این تعریف مسائل گوناگونی را در برمی‌گیرد؛ از ساده‌ترین مسائل امنیتی گرفته تا تحقّق یک امپراطوری و حکومت یکپارچه جهانی. در طراحی استراتژی کلان برای مهدویت، باید به سه نکته مهم توجه کرد:

1. نظر به «آینده» از جایگاهی مهم برخوردار است؛ زیرا مقصد همه را در نحوة بودن و زیستن در هیئت فردی و جمعی معلوم می‌سازد. بسیاری از نابه‌سامانی‌ها و آشفتگی‌های ملّتها، ناشی از گنگ و مبهم بودن همین موضوع است. وقتی آینده و مقصد نامعلوم باشد، بسیج و سازماندهی هیچ نیرویی امکان پذیر نیست.

2. تعیین« نقطه مطلوب و مفروض» در دوردست که اولین گام واقعی در تدوین استراتژی است.

3. هرگونه طرح و برنامه«منفعلانه» در تدوین استراتژی، ممنوع است. باید در تدوین «استراتژی انتظار» فعّال برخورد کرد؛ فعال بودن برنامه‌ها و طرح‌ها با مبانی اعتقادی ما در مهدویت سازگاری دارد و به هیچ وجه با طرح‌های منفعلانه و غیرفعال نمی‌سازد.

پس برای رسیدن به چنین استراتژی لازم است، سه اصل را همیشه مدّ نظر داشت:

الف. شناسایی وضع موجود انسان معاصر،

ب. ترسیم وضع مطلوب،

ج. ترسیم نحوة سیر از وضع موجود به وضع مطلوب (آینده نگری)(3)

5 – 2. آسیب شناسی و لزوم مقابله با آن

اعتقاد به «مهدویت» پیامد‌های مثبتی برای بشر دارد؛ زیرا ایمان به امام زمان«علیه السلام» مانع از تسلیم شدن است. ملت‌های با ایمان که حضور آن حضرت را در میان خود احساس می‌کنند، از حضورش امید و نشاط می‌گیرند و برای مجد و عظمت اسلام، مبارزه و مجاهدت می‌کنند.

حال کسانی که منافع‌شان به خطر می‌افتد چه می‌کنند؟ آیا ساکت می‌نشینند تا همه بافته‌های آنان به راحتی رشته شود؟ قطعاً چنین نخواهند کرد؛ بلکه با روش‌های مختلف، به مبارزه با  افکار و اندیشه‌های موعودگرایی و مهدویت می‌پردازد.(4)

بنابراین با شناخت دشمن و آسیب‌شناسی به موقع، می‌توان دشمن را در اجرای طرح‌ها و برنامه‌هایش ناکام گذاشت. البته مهدویت از زوایا، و ابعاد دیگر نیز قابل بررسی میباشد.

ادامه دارد .......

برگرفته از نرم افزار آخرین امید

--------------------------------------------------------

عنوان:پی نوشت ها

(1). ر.ک : سنن ابی داود، ج 4، ص 107، ح 4285؛ سنن ابن ماجه، ج2، ص 1366، ح 4083 و...

(2). مثل، فاطمیان، موحدان، مهدی سودانی،...

(3). استراتژی انتظار، اسماعیل شفیعی سروستانی، ج 1 و 2.

(4). فصلنامه انتظار، ش 5، ص276 -  271.