حفظ قرآن 3
بررسی لغت های حفظ قرآن 2
ذکر
از کلماتی که به معنای حفظ کردن آمده ، ماده «ذکر» است.
علامه طبرسی رحمة الله در ذیل آیات« ولقد یسّرنا القرآن للذکر»[1] و « و اذکرن ما یتلی فی بیوتکن من آیات الله و الحکمة»[2] ماده ذکر را به حفظ تفسیر می کند.
الف) و لقد یسرنا القرآن للذکر ای سهلناه للحفظ و القراءة حتی یقرأ کله ظاهرا.[3]
یعنی قرآن را آسان کردیم برای حفظ و قرائت تا اینکه از حفظ قرائت شود.
ب) و اذکرن ما یتلی فی بیوتکن من آیات الله و الحکمة ... قیل اذکرن ای احفظن ذلک...[4]
گفته شده «اذکرن» یعنی حفظ کنند آن را .
خلیل در العین می گوید:
الذکر: الحفظ للشیء تذکره.
ذکریعنی حفظ چیزی که یادش می آید.[5]
در صحاح الغة آمده:
الذکروالذکری:خلاف النسیان.[6]
ذکروذکری یعنی خلاف فراموشی.
علامه مصطفوی رحمه الله در کتاب « التحقیق فی کلمات القرآن الکریم» به نقل از قاموس عبری می گوید:
(ذاکر) ذکر، تذکّر، حفظ عن ظهر قلب.
ذکر وتذکر یعنی حفظ از پشت قلب.[7]
حمل
از کلماتی که به معنای حفظ کردن است ماده «حمل» می باشد و از حافظین قرآن ، تعبیر به «حملة القرآن» شده است.
آیةالله معرفت رحمةالله می فرمایند :
« حمله قرآن به کسانی می گویند که قرآن را در سینه حامل باشند نه آنکه صرفا در نوشته ها و در محفظه ی کتابخانه ها.»[8]
آیة الله علامه سید محمدحسین حسینی تهرانی مشهور به علامه تهرانی نیز رحمةالله می فرمایند:
« مقدارى را که هر مسلمان از قرآن متحمّل است، همان مقدارى است که از بَر دارد و مى تواند از حفظ بخواند؛ نه آن که مى تواند به مصحف مراجعه کند و از روى آن بخواند.»[9]
علامه مجلسی رحمةالله نیز می فرمایند:
«حامل حقیقی قرآن کسی ست که حامل الفاظ ومعانی آن باشد وخود را به صفات حسنه ی آن آراسته باشد.»[10]
گاهی در روایات دیده می شود که در اول روایات تعبیر به «قرء» شده، سپس در ادامه روایت از همان ها تعبیر به «حفظ» می کند و در آخر از آنها به عنوان «حملة القرآن» یاد می کند و این خود دلیلی آشکار بر این است که این سه واژه در یک معنا بکار رفته اند.
برگرفته از کتاب استادم حجة الإسلام طاهری(دام عزه)
ادامه دارد.......
